Ilk Türk Devletlerinde Yaşayış
At, Türklerin hayatında en önemli unsurlardan birisiydi ve koyunun etinden, derisinden faydalandıklarından en çok bunları beslerlerdi.
Türkler kışın korunaklı vadilerdeki kışlaklarda, yazın da otlakların yer aldığı yaylalarda yaşarlardı. Yaylaklarda çadır, kışlaklarda ise genellikle kerpiçten yapılan evler bulunurdu. Ancak ahşaptan evleri de vardı. Türkler temizliğe önem verdiklerinden evlerinde hamam da bulunurdu.
Türklerde töre ile sosyal düzen ayrıntılarıyla planlanmıştı. Herkesin yeri, görevleri, düşman saldırısda nerede yer alacağı belliydi. Atın sürati sayesinde hızlı hareket etme toplum hayatında davranış haline gelmişti. Türklerin yaşadıkları bu hayat, mücadele kabiliyetlerini de arttırmaktaydı.
Türkler kışın korunaklı vadilerdeki kışlaklarda, yazın da otlakların yer aldığı yaylalarda yaşarlardı. Yaylaklarda çadır, kışlaklarda ise genellikle kerpiçten yapılan evler bulunurdu. Ancak ahşaptan evleri de vardı. Türkler temizliğe önem verdiklerinden evlerinde hamam da bulunurdu.
Türklerde töre ile sosyal düzen ayrıntılarıyla planlanmıştı. Herkesin yeri, görevleri, düşman saldırısda nerede yer alacağı belliydi. Atın sürati sayesinde hızlı hareket etme toplum hayatında davranış haline gelmişti. Türklerin yaşadıkları bu hayat, mücadele kabiliyetlerini de arttırmaktaydı.
Türkler yerleşik hayata Uygurlar zamanında geçmişler ve şehirler kurmaya başlamışlardi. Evlerini genellikle kerpiçten inşa eden Uygurlar temel yaşam biçimlerini özünde devam ettirerek değişim ve süreklilik ilkesine uymuşlardı.
Türklerin Hunlardan beri bayram ve festival türünden birçok tören ve etkinlikleri vardı. Hunlar ve Kök Türkler beşinci ayda topluca büyük bir bayram yapmaktaydılar. Aynı bayram ve festivaller Uygur Türklerinde 9 Martta yapılmaktaydı. Bu törenlere 'Gök Tanrı' ve kutsal sayılan 'yer' için atların kurban edilmesinin ardından bayramın yarışma ve eğlence kısmina geciliyordu. Bu kisimda Türklerın en çok sevdikleri spor olan at yarışları yapiliyordu. At yarislari sekizinci ayda bir kere daha tekrarlanmaktaydi.
Türklerin Hunlardan beri bayram ve festival türünden birçok tören ve etkinlikleri vardı. Hunlar ve Kök Türkler beşinci ayda topluca büyük bir bayram yapmaktaydılar. Aynı bayram ve festivaller Uygur Türklerinde 9 Martta yapılmaktaydı. Bu törenlere 'Gök Tanrı' ve kutsal sayılan 'yer' için atların kurban edilmesinin ardından bayramın yarışma ve eğlence kısmina geciliyordu. Bu kisimda Türklerın en çok sevdikleri spor olan at yarışları yapiliyordu. At yarislari sekizinci ayda bir kere daha tekrarlanmaktaydi.
Yardımlaşma ve dayanışma
Eski Türk toplumunda "yardimlasma ve dayanisma" ic iceydi. Yardimlasma toplumu daima birlik ve dayanisma icinde tutuyor yarisma ise rekabet ortami olusturarak toplumun butunuyle ilerlemesini sagliyordu. Her ikisi de birlesince ortaya daima canli, hareketli, dinamik ve guclu bir toplum cikiyordu.
At ve koyun etinden yapilan cesitli kebaplar Turklerin en sevilen yiyecekleri arasindaydi. Ayrica konserve et, sut, peynir ve yogurt da cok tuketilmekteydi. Türkler cesitli hamur islerini de biliyor bunlari da yapiyorlardi. Kisrak sutunun mayalanmasi ile elde edilen kimiz en onemli icecekti.
Türklerin giydikleri elbiseler genellikle ipek, pamuk, deve tuyu ve yunden imal edilen kumaslardan yapilirdi. Kislik giysiler ve basa giyilen 'börk' hayvan kurklerinden yapilmaktaydi. Türk erkekleri genellikle uzun sacli ve biyikliydi.
Türklerin hayat tarzlarina cok uygun olan pantolon ve ceketleri vardi. Kaftan, cizme ve kemer bu kiyafeti tamamlardi. Turklerin askeri kiyafeti Avrupa'da ve Bizans'ta askerlere giydirilmis, boylece butun dunyaya yayilmisti. Kemer, kemer tokasi ve dugmeyi ilk kullananlar arasinda Türkler de vardi. Romalilar, keten gomlek giymeyi Türklerden ogrenmislerdi. Çicekli Uygur kumaslari cok meshurdu. Türklerde kara renkli kumastan yapilan elbiseler yas tutarken giyilirdi. Ak renkli kumas ise ugur sayilirdi.
Toplumda yaz aylarinda gunluk islerin disinda sosyal, kulturel etkinlikler de duzenlenmekteydi. Genellikle ok atma ve at yarislarinin duzenlendigi faaliyetlerde ayni zamanda gures tutulmakta, cesitli oyunlar oynanmaktaydi. Bunlarin disinda cirit, cevgan, kilic ve tepik diger sporlardandi. Gunumuzde de Turk dunyasinda cirit, gurek, okculuk ve binicilik sporlari yapilmaktadir.
At ve koyun etinden yapilan cesitli kebaplar Turklerin en sevilen yiyecekleri arasindaydi. Ayrica konserve et, sut, peynir ve yogurt da cok tuketilmekteydi. Türkler cesitli hamur islerini de biliyor bunlari da yapiyorlardi. Kisrak sutunun mayalanmasi ile elde edilen kimiz en onemli icecekti.
Türklerin giydikleri elbiseler genellikle ipek, pamuk, deve tuyu ve yunden imal edilen kumaslardan yapilirdi. Kislik giysiler ve basa giyilen 'börk' hayvan kurklerinden yapilmaktaydi. Türk erkekleri genellikle uzun sacli ve biyikliydi.
Türklerin hayat tarzlarina cok uygun olan pantolon ve ceketleri vardi. Kaftan, cizme ve kemer bu kiyafeti tamamlardi. Turklerin askeri kiyafeti Avrupa'da ve Bizans'ta askerlere giydirilmis, boylece butun dunyaya yayilmisti. Kemer, kemer tokasi ve dugmeyi ilk kullananlar arasinda Türkler de vardi. Romalilar, keten gomlek giymeyi Türklerden ogrenmislerdi. Çicekli Uygur kumaslari cok meshurdu. Türklerde kara renkli kumastan yapilan elbiseler yas tutarken giyilirdi. Ak renkli kumas ise ugur sayilirdi.
Toplumda yaz aylarinda gunluk islerin disinda sosyal, kulturel etkinlikler de duzenlenmekteydi. Genellikle ok atma ve at yarislarinin duzenlendigi faaliyetlerde ayni zamanda gures tutulmakta, cesitli oyunlar oynanmaktaydi. Bunlarin disinda cirit, cevgan, kilic ve tepik diger sporlardandi. Gunumuzde de Turk dunyasinda cirit, gurek, okculuk ve binicilik sporlari yapilmaktadir.