Çagdas Türk Toplumu
20. yuzyilin baslarinda Balkan Savaslari ve I. Dunya Savasi sonunda yasanan gocler nedeniyle Osmanli nufus yapisinda onemli degisiklikler oldu. Isgal yillarinda halkin maneviyatini yukseltmek ve moral gucunu arttirmak maksadiyla cesitli isimler altinda cemiyetler kuruldu. Istiklal Savasinin basari ile sonuclanmasindasn sonra imparatorluktan ulus devlete gecildi.
1876 tarihli kanunuesaside ulkede yasayan herkes, hicbir fark gozetmeksizin Osmanli olarak ifade edilerek bir "Osmanli Toplumu" olusturulmaya calisilmisti. 1921 Anayasasi'nda ise olaganustu sartlar nedeniyle vatandaslik ile ilgili hukumler bulunmamakla birlikte, milletten ve millet egemenliginden bahsedilmekteydi. 1924 Anayasai'na gore Turkiye'de yasayan herkes din ve irk farki gozetmeksizin 'vatandas' olarak tanimlanmisti.
Ayni ulkuler etrafinda birlesen Turk insaninin cabalariyla kurulan Turkiye Cumhuriyeti Devleti'nde tam bagimsizlik ilkesi esas alinmisti. Turkiye Cumhuriyeti olusturdugu bu milli devlet modeli ile bircok topluluga da ornek olmustu.
Ataturk Turk toplumu icin muasir medeniyete ulasmayi hedef olarak belirlemisti. Amaca ulasmada egitimin onemi uzerinde durulmus ve Tevhidi Tedrisat Kanunu cikartilarak calismalara baslanmistir. boylece bilimsel bir dusuncenin kazandirildigi bireylerin ortak ulkuler etrafinda toplanarak devletine baglanmasi ile tum nufusu kapsayacak sekilde "vatandaslik bilinci" olusturulacaktir. Bilincli vatandasin olusutulmasinda Ataturk'un 'tam bagimsizlik' ve 'Hakimiyet kayitsiz sartsiz milletindir' ilkeleri belirleyici olmustu. Hur bakis acisi, vaga uygun toplumsal davranislar, kalkinma yolunda birlikte calisma vatandas oldusunda temel degerler olarak kabul edilmisti. Sonucta yeni Turk toplumunu olusturan bireylerin ustun nitelikleriyle birlikte cagin ileri vasiflarini bagdastiran yeni bir kimlikle dunyaya dahil olmasi amaclanmisti.
Kadinlarin toplum hayatina katilmasi, onlarin toplumsal ve siyasal haklarda erkeklerle esit tutulmasi, kiyafetin cagaslasmasi, tekke ve turbelerin kapatilmasi, eskiden kullanilan lakap ve unvanlarin kaldirilmasi Turk inilabinin toplumsal alanda gerceklestirildigi baslica cagdas atilimlardir. Ancak sosyal alanda en onemli cagdaslasma hareketi ulkemizde gerceklestirilen ve yerlestirilen 'yeni hukuk duzeni'dir. 1926'da Medeni Kanun'da aile icinde ve miras konusunda erkegin butun ayricaliklari kaldirilmis, kadin ve erkek arasinda mutlak esitlik saglanmisti.
Toplumsal alanda cagdaslasmanin saglanabilmesi icin Cumhuriyet Doneminde onemli kurumlar acilarak faaliyete gecirilmistir. 1927'de radyo kurularak yapilan inkilaplarin halka duyurulmasi saglandi. Daha onceden acilan Darulbedayi Istanbul Belediyesine baglanarak Istanbul Sehir Tiyatrasu adini almis ve bu kurumun bunyesinde cocuk tiyatrosu acilmistir. 1930'da Opera Cemiyeti kuruldu. Yuksekogretim alanlarinda da Darulfunun, ogretim faaliyetlerine basladi. Halkin egitilmesi amaciyla 'Halkevleri' acildi.
1876 tarihli kanunuesaside ulkede yasayan herkes, hicbir fark gozetmeksizin Osmanli olarak ifade edilerek bir "Osmanli Toplumu" olusturulmaya calisilmisti. 1921 Anayasasi'nda ise olaganustu sartlar nedeniyle vatandaslik ile ilgili hukumler bulunmamakla birlikte, milletten ve millet egemenliginden bahsedilmekteydi. 1924 Anayasai'na gore Turkiye'de yasayan herkes din ve irk farki gozetmeksizin 'vatandas' olarak tanimlanmisti.
Ayni ulkuler etrafinda birlesen Turk insaninin cabalariyla kurulan Turkiye Cumhuriyeti Devleti'nde tam bagimsizlik ilkesi esas alinmisti. Turkiye Cumhuriyeti olusturdugu bu milli devlet modeli ile bircok topluluga da ornek olmustu.
Ataturk Turk toplumu icin muasir medeniyete ulasmayi hedef olarak belirlemisti. Amaca ulasmada egitimin onemi uzerinde durulmus ve Tevhidi Tedrisat Kanunu cikartilarak calismalara baslanmistir. boylece bilimsel bir dusuncenin kazandirildigi bireylerin ortak ulkuler etrafinda toplanarak devletine baglanmasi ile tum nufusu kapsayacak sekilde "vatandaslik bilinci" olusturulacaktir. Bilincli vatandasin olusutulmasinda Ataturk'un 'tam bagimsizlik' ve 'Hakimiyet kayitsiz sartsiz milletindir' ilkeleri belirleyici olmustu. Hur bakis acisi, vaga uygun toplumsal davranislar, kalkinma yolunda birlikte calisma vatandas oldusunda temel degerler olarak kabul edilmisti. Sonucta yeni Turk toplumunu olusturan bireylerin ustun nitelikleriyle birlikte cagin ileri vasiflarini bagdastiran yeni bir kimlikle dunyaya dahil olmasi amaclanmisti.
Kadinlarin toplum hayatina katilmasi, onlarin toplumsal ve siyasal haklarda erkeklerle esit tutulmasi, kiyafetin cagaslasmasi, tekke ve turbelerin kapatilmasi, eskiden kullanilan lakap ve unvanlarin kaldirilmasi Turk inilabinin toplumsal alanda gerceklestirildigi baslica cagdas atilimlardir. Ancak sosyal alanda en onemli cagdaslasma hareketi ulkemizde gerceklestirilen ve yerlestirilen 'yeni hukuk duzeni'dir. 1926'da Medeni Kanun'da aile icinde ve miras konusunda erkegin butun ayricaliklari kaldirilmis, kadin ve erkek arasinda mutlak esitlik saglanmisti.
Toplumsal alanda cagdaslasmanin saglanabilmesi icin Cumhuriyet Doneminde onemli kurumlar acilarak faaliyete gecirilmistir. 1927'de radyo kurularak yapilan inkilaplarin halka duyurulmasi saglandi. Daha onceden acilan Darulbedayi Istanbul Belediyesine baglanarak Istanbul Sehir Tiyatrasu adini almis ve bu kurumun bunyesinde cocuk tiyatrosu acilmistir. 1930'da Opera Cemiyeti kuruldu. Yuksekogretim alanlarinda da Darulfunun, ogretim faaliyetlerine basladi. Halkin egitilmesi amaciyla 'Halkevleri' acildi.